گروه آنالیز باستان شناسی زیر آب در دریای مازندران به کار خود سرانجام داد - مجله نازلارا

سامان سورتیجی (سرپرست هیأت باستان شناسی زیر آب) گفت: زمستان سال 1400 صیادان ایزدشهر به فاصله حدود هزار متری از ساحل و از اعماق دریای مازندران به شکل کاملا اتفاقی لنگری بسیار بزرگ و نادر از جنس چوب و آهن را بواسطه تور ماهیگیری و تراکتور به ساحل آوردند؛ از آن موقع موضوع شناسایی دقیق تر این اثر تاریخی و آنالیز میدانی کرانه یاد شده با هدف شناسایی احتمالی بقایای کشتی در ذیل برنامه های پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران نهاده شد.

استادیار و عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اضافه نمود: برنامه آنالیز باستان شناسی زیر آب در محدوده ایزدشهر از ردیف اعتبارات استانی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران و با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با هدف شناسایی و مطالعه بقایای کشتی تاریخی در گستره ای که پهنه تورریزی صیادان بوده، به انجام رسید.

سورتیجی غواص پنج ستاره که تجربه آنالیز و کاوش های باستان شناسی در آبهای عمیق و تاریک جنوب کشور چین را در کارنامه خود دارد، اظهار کرد: این آنالیز با توجه به کدورت آب، در تاریکی مطلق و در برودت طاقت فرسا به شیوه جستجو یا سرچ به وسیله لمس بستر دریا صورت پذیرفت.

او اضافه نمود: قطعاً اعتبار محدود پروژه امکان بهره مندی از دستگاه های سنجش پیشرفته مثل سونار و مولتی بیم را برای شناسایی دقیق تر بستر دریا فراهم نمیکرد، از این رو اعضای گروه به شیوه معمول و جایگزین دستگاه های سنجش به یاری طناب در عمق های 5 تا 14 متر که احتمال وجود بقایای کشتی در قعر دریا بود، اقدام به طناب کشی، لاین بندی و جستجو به روش های تناوبی و مدور کردند که البته در نتیجه این آنالیز ها آثاری از کشتی یا بقایای فرهنگی دیگر بدست نیامد.

این باستان شناس زیر آب گفت: البته این احتمال هم وجود دارد که لنگر مکشوفه جزیی رها شده از یک کشتی بزرگ و تاریخی باشد اما بی تردید دستگاه های سنجش تخصصی می تواند وجود بقایای کشتی شکسته را در اعماق دریا و در زیر لایه ماسه و لجن به قطعیت برساند.

سورتیجی در مورد منشا و قدمت لنگر یاد شده گفت: این اثر ارزشمند با حدود سه متر و شصت سانتیمتر عرض در بخش چوبی و بعلاوه دو متر و شصت و پنج سانتیمتر ارتفاع در بخش فلزی براساس منابع روسی، بدون شک متعلق به کشور روسیه است اما به منظور شناسایی گونه و سالیابی مطلق آن، نمونه چوب لنگر به وسیله پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به موسسه بین المللی مطالعات مدیترانه و شرق موسوم به ایزمئو در شهر رم کشور ایتالیا ارسال و در حال حاضر در مراحل آزمایشگاهی است.

او توضیح داد: این برنامه تنها به عملیات غواصی و کشف بقایای شناور محدود نشده بلکه در پیوند با موضوعات مختلف باستان شناسی دریایی مشمول معرفی پیشینه دریانوردی و تجارت در حوزه مورد پژوهش، پیمایش و آنالیز ساحل، روایت صیادان محلی، شناسایی و مستندسازی فنی لنگر و سازه های مرتبط با دریا مثل اسکله قدیمی شهرستان نور نیز شده است.

سورتیجی در سرانجام گفت: در نتیجه این دستاوردها، به ضرورت توسعه و توسعه این شاخه مهم از باستان شناسی، بانک اطلاعات جامعی از پیشینه فرهنگی و توجه انسانهای گذشته به دریا تهیه شده است.