تنها 10 سال برای نجات زمین فرصت داریم، سینمای محیط زیستی در گیشه توفیق ندارد - مجله نازلارا

به گزارش خبرنگاران به نقل از روابط عمومی استودیو هورخش، این گفت وگو به دلیل رعایت پروتکل های بهداشتی در لایو صفحه اینستاگرام استودیو هورخش عصر دیروز، شنبه 24 اسفند برگزار گردید.

رهگذر: ساخت جبیر، ادای دین به محیط بانان است

در ابتدای این گفت وگو اشکان رهگذر گفت: در انتها هفته منابع طبیعی تصمیم گرفتیم تا به بهانه پخش انیمیشن کوتاه جبیر در پلتفرم نماوا گفت وگویی با آقای فرهاد توحیدی، فیلم نامه نویس و دبیر دو دوره جشنواره فیلم سبز داشته باشیم. او با اشاره به اینکه ساخت جبیر دو سال طول کشیده است، شرح داد: ما این انیمیشن را برای ادای دین به محیط بانان، شناساندن صندلی آنان و توجه به گونه جبیر که در حال انقراض است ساختیم و این افتخار را داشتیم که آقای اسماعیل کهرم، محیط بان پیشکسوت و فعال محیط زیست در ابتدای آن در رابطه با محیط زیست برای مخاطبان صحبت کند.

توحیدی: آموزش حفظ محیط زیست باید از دوران کودکی آغاز گردد

توحیدی با اشاره به اینکه انیمیشن جبیر را تماشا نموده است، گفت: من این انیمیشن را چندین بار دیدم و به نظرم انیمیشن قابل توجهی است. البته تکنیک در آن بسیار جلوتر از فیلمنامه است و ایده های سینمایی خوبی دارد. مهم ترین نکته این است که دغدغه محیط زیستی دارد، احترام به حق حیات هر موجودی و ایده درخشانی که خوب پرورش یافته و جا افتاده است. او ادامه داد: مشکل شکار غیرقانونی، از مسائل محیط زیستی است که در ایران ما با آن دست به گریبان هستیم و به همین دلیل محیط بانان هم با مخاطرات و مسائل بسیاری روبرو هستند. از این جهت ساخت این انیمیشن بسیار قابل توجه است. توحیدی با اشاره به اینکه آموزش در مورد محیط زیست باید از سنین پایین صورت بگیرد، گفت: نسل های نو باید از دوران مدرسه در مورد حفظ محیط زیست آموزش ببینند. آموزش هرچه غیرمستقیم تر، تاثیرگذارتر است. اگر آموزش با زبان هنر آمیخته باشد، مخاطبان هم از این طریق آموزش را دریافت می نمایند. همه این موارد امتیازاتی است که انیمیشن جبیر دارد.

دغدغه های محیط زیستی به سینمای تجاری راه پیدا نمی نماید

در ادامه رهگذر با اشاره به اینکه ساخت جبیر حاصل دغدغه های شخصی خودش و خانواده اش است، پرسید: ما سعی کردیم فرهنگ حفظ محیط زیست را از خودمان آغاز کنیم. به نظر می آید که اهالی سینما همواره این دغدغه را دارند و به مسائل محیط زیستی متفاوت واکنش نشان می دهند. ولی فیلم های داستانی کمی در رابطه با محیط زیست ساخته می گردد. خبر دارم در دو سالی که شما دبیر جشنواره فیلم سبز بودید، با کمبود فیلم داستانی در این زمینه روبرو بودید. فکر می کنید علت این اتفاق چیست؟

توحیدی در پاسخ به این سؤال اعلام کرد: بله، این دغدغه وجود دارد ولی در سینمای داستانی موانع زیادی وجود دارد. البته باید اشاره کنم که در سینمای مستند ما، توجه بسیار عمیقی به مسائل محیط زیستی وجود دارد و فیلم های بسیاری در این زمینه ساخته می شوند. اما مسئله ای که در آن بخش وجود دارد، نمایش فیلم های مستند است. در همه جای جهان محل نمایش فیلم مستند، تلویزیون است. اگر این بازار وجود داشته باشد، قطعاً فیلم های بیشتری در این زمینه ساخته می گردد. او ادامه داد: در مورد انیمیشن هم من شهادت می دهم که انیمیشن سازان ما توجه دقیقی به مسائل محیط زیستی دارند. ولی در سینمای داستانی ما کمتر این دغدغه را می بینیم و علت اصلی آن سرمایه است. خصلت مهم سرمایه، محافظه کاری است. سرمایه جایی نمی رود که بازگشتی نداشته باشد. کسانی که دغدغه محیط زیستی دارند به گمان من در حوزه سینمای تجاری کار نمی نمایند.

توحیدی: فیلم های محیط زیستی گیشه خوبی ندارند

توحیدی بابیان اینکه معمولاً فیلم های محیط زیستی توفیق زیادی در پخش ندارند گفت: فیلم های داستانی در رابطه با محیط زیست کم ساخته نشده است. مثلاً فیلم آخر آقای بهنام بهزادی که در همین رابطه بود، در گیشه توفیق چندانی نداشت. بنابراین چنین اتفاقی نمی افتد، مگر اینکه خود تهیه نمایندگان هم دغدغه محیط زیستی داشته باشند. این امر هم امر وجدانی است و هم در حوزه مسئولیت اجتماعی تعریف می گردد. اگر این امر وجدانی به مسئولیت اجتماعی تبدیل گردد، محال است که هنرمند صاحب مسئولیت اجتماعی از این امر شانه خالی کند. او ادامه داد: هنرمندی مثل آقای مهرجویی که به نظر من یکی از عظیم ترین کارگردانان سینمای ایران است همواره این دغدغه را داشته است و فیلم نارنجی پوش او هم در همین راستاست ولی توفیق این فیلم هم به نسبت فیلم های دیگر او کمتر بود.

10 سال فرصت برای نجات زمین

نویسنده فیلمنامه امکان مینا یکی از دلایل عدم استقبال تماشاگران از فیلم های داستانی محیط زیستی را تصور سفارشی بودن آن ها مطرح کرد و گفت: این تصور سفارشی بودن باعث می گردد که هنرمندان کمتر به این سمت بروند. اما کسانی که همواره دغدغه محیط زیستی داشته اند، در کارهایشان به این موضوع پرداخته اند. نمونه اش خانم برومند و خانم بنی اعتماد که در کارهایشان همواره چنین دغدغه هایی را می بینیم. فکر می کنم دغدغه های محیط زیستی در فیلم های زنان سینمای ایران به دلیل نزدیک بودن حس مادرانگی به زمین به عنوان مادر بیشتر مشهود است. او اضافه نمود: اما مساله این است که این مساله به قدری جدی است که اگر امروز از زمین محافظت نکنیم، دیگر فرصتی نخواهیم داشت. ما در دوره انقراض ششم قرار داریم و دانشمندان می گویند برای نجات زمین تنها 10 سال فرصت داریم. کنفرانس تغییرات اقلیمی که در پاریس برگزار گردید و ایران یکی از امضانمایندگان آن بود در راستای همین دغدغه برگزار گردید. همان کنفرانسی که آقای ترامپ، آمریکا را از آن خارج کرد و حالا دوباره در دوره آقای بایدن به آن بازگشته اند. این موضوع بسیار مهم و لازم است و به زعم من سینما می تواند درباره آن حرف بزند.

رهگذر: پرداختن به مفاهیم محیط زیستی، سینمای ما را بین المللی می نماید

رهگذر در پاسخ به صحبت های توحیدی گفت: فکر نمی کنید اگر ما بخواهیم سینمای بین المللی تری داشته باشیم، بهتر است که به سراغ مفاهیم محیط زیستی برویم؟! چون این مفاهیم، مفاهیمی است که همه جای جهان آن را می فهمند. نمی دانم انیمیشن شاهزاده مونونوکه میازاکی را دیده اید یا دیزنی هم کارهایی در این زمینه مثل برادرم خرس یا شیر شاه ساخته است که همه با آن ارتباط برقرار می نمایند. این فیلم ها نمی تواند مقدمه ای برای یک گفت وگوی جهانی باشد؟

توحیدی: سلطه سرمایه بر سینمای ما بیشتر شده است

توحیدی در ادامه این بحث اعلام کرد: سینما در دو دهه اخیر راهی را پیموده است که خطاهای بسیاری در آن است. ماقبل از آن فیلم هایی داشتیم که وجه انسانی به مساله طبیعت توجه بیشتری می کرد ولی در دو دهه اخیر سلطه سرمایه بر سینمای ما به قدری قوی شده است که متأسفانه این گفت وگوی سالم نمی تواند جریان داشته باشد. خود ما به عنوان کسانی که خالقان این آثار هستیم، باید این دغدغه را داشته باشیم تا آن را وارد فیلم هایمان کنیم. او با اشاره به مسائل محیط زیستی ایران در حال حاضر شرح داد: متاسفانه در ایران هنوز مساله محیط زیست، مساله ما نیست. درحالی که ما بالاترین رقم فرسایش خاک در جهان را داریم. سفره های آب های زیرزمینی نابوده شده است. بحث دفع زباله را داریم و مشکل آب، جدی ترین مشکل ماست. انهدام جنگل ها و از بین بردن تنوع زیستی و خلاصه از هر نوع مخاطرات محیط زیستی که بخواهید نام ببرید، در ایران داریم. از طرف دیگر سازمان حفاظت از محیط زیست، یکی از فقیرترین سازمان های کشور است.

جشنواره زمین به زودی برگزار می گردد

دبیر دوره پنجم و ششم جشنواره فیلم سبز با اشاره به مسائل مالی اخیر ایران گفت: راستش من کمی ناامید هستم. چون طبقه متوسط که باید قاعدتاً طبقه مطلع تر و دغدغه مندتر باشد، این روزها درگیر مسائل مالی است. چون طبقه مرفه که انگیزه ای برای این مسائل ندارد و طبقه فرودست هم همواره درگیر معیشت بوده است. تنها طبقه ای که دستش به دهنش می رسد و چنین دغدغه هایی را هم دارد، طبقه متوسط است که متاسفانه این طبقه هم اکنون درگیر مسائل مالی است. وقتی مردم دغدغه مایحتاج اولیه زندگی شان را دارند، حفاظت از محیط زیست آخرین چیزی است که به آن فکر می نمایند. او ادامه داد: امیدوارم فیلم هایی مانند فیلم شما بیشتر دیده شوند. باید پویشی راه بیفتد که این فیلم ها بیشتر دیده شوند. ما به سهم خودمان در جشنواره فیلم سبز این کار را انجام دادیم و به زودی جشنواره دیگری به عنوان جشنواره زمین راه می اندازیم که قرار است در آنجا فیلم ها را به شکل آنلاین نمایش بدهیم. البته فراموش نکنیم، نمایش این فیلم ها تلنگر اولیه است ولی به خودی، خود کافی نیست و همه باید یاری نمایند تا بتوانیم از محیط زیست محافظت کنیم.