جاذبه های گردشگری شیراز (Shiraz) - مجله نازلارا

جاذبه تاریخی تخت جمشید

بنای تخت جمشید یکی از شناخته شده ترین جاذبه های گردشگری شیراز و یکی از آثار ثبت شده ایران در میراث دنیای یونسکو است. تخت جمشید نام یکی از شهرهای باستانی ایران در زمان هخامنشیان است که در آن موقع پایتخت و مرکز قدرت بود. بنیان گذار بنای تخت جمشید داریوش بزرگ است و قدمت آن به سال 518 پیش از میلاد برمی گردد. با اینکه این روزها از شکوه و عظمت تخت جمشید فقط قسمت اندکی باقی مانده اما آوازه معماری بی نظیر آن به سراسر دنیا رسیده است. پلکان ورودی سکو و دروازه خشایارشا، دژ و باروی حفاظتی ، سرای نشیمن و کاخ های کوچک اختصاصی ، کاخ دروازه ملل و خزانه شاهی بخش های مهم تخت جمشید هستند.

جاذبه گردشگری پاسارگارد

مجموعه پاسارگارد یکی از جاذبه های تاریخی شیراز با شهرت دنیای است که از دوران هخامنشی به یادگار مانده است. مجموعه ای که با نام پاسارگارد شناخته شده است از آثاری مانند آرامگاه کوروش بزرگ، باغ پادشاهی پاسارگارد، مسجد پاسارگارد، کاخ دروازه، کاخ بار عام، آرامگاه کمبوجیه، کاروان سرای مظفری و آب نماهای باغ شاهی تشکیل شده است. این مجموعه محلی است که ایستادن و نفس کشیدن در آن حس غرور و افتخار به تاریخ و فرهنگ ایران را در شما بیدار می نماید، پس این بار که به شیراز سفر می کنید مجموعه پاسارگاد را کامل ببینید.

آرامگاه حافظ

آرامگاه حافظ (حافظیه) مجموعه ای آرامگاهی در شمال شهر شیراز و در یکی از پر رفت و آمدترین خیابان های این شهر است و آرامگاه حافظ شیرازی، شاعر بزرگ سده هشتم هجری، را در خود جای داده است. این مجموعه با 2 هکتار مساحت، از 2 صحن شمالی و جنوبی تشکیل شده است که این صحن ها توسط تالاری به نام تالار حافظیه که از آثار دوره زندیان است، از یکدیگر جدا شده اند.گنبد بیرونی آرامگاه به شکل کلاه دراویش ترک و نماد آسمان است. درون این گنبد با رنگ های آبی فیروزه ای، سرخ ارغوانی، سیاه، سفید و قهوه ای آراسته شده است. حافظیه به عنوان اولین انتخاب مسافران شیراز در تمامی روزهای سال شناخته می گردد.

آرامگاه سعدی

آرامگاه سعدی معروف به سعدیه، در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا در دامنه کوه در شمال شرق شیراز واقع شده است. این مجموعه مقبره سعدی، شاعر بزرگ سده هفتم هجری، و تعدادی دیگر از علما و شاعران را در برمی گیرد. ساختمان آرامگاه، به سبک ایرانی و دارای 8 ستون سنگی قهوه ای رنگ است. اصل بنا با سنگ سفید و کاشی تزئین شده است. نمای بیرونی این آرامگاه به شکل مکعب است ولی در واقع شکلی هشت ضلعی دارد که با دیوارهای مرمری پوشیده شده است.

ارگ کریمخان

ارگ کریمخان، بیش از دویست سال پیش در زمان زندیه، به دستور کریمخان زند و با بهترین مصالح ساخته شده و در مرکز شهر شیراز واقع شده است. این مکان پس از انتخاب شیراز به عنوان پایتخت، تبدیل به محل زندگی کریمخان زند شد. بنای ارگ ترکیبی از دو نوع معماری مسکونی و نظامی است. در بخش درونی، ایوان ها و اتاق های نقاشی شده، آبنماها و باغچه ها به چشم می خورد. نمای بیرونی این بنا آجر است و دیوارهایی به ارتفاع 12 متر دارد و در هرگوشه یک برج 14 متری برپا شده است.

آرامگاه کوروش بزرگ

آرامگاه کوروش بزرگ که مقبره کوروش دوم هخامنشی ملقب به کوروش بزرگ یا کوروش کبیر است، بنایی بی پیرایه ولی با معماری منحصربه فرد، در فاصله حدود یک کیلومتری جنوب غربی کاخ های پاسارگاد است. قسمت های پایینی آرامگاه از سنگ هایی تشکیل شده بود که به شکل مربع بریده شده بودند و در کل یک قاعده مستطیلی شکل را تشکیل می دادند.بالای آرامگاه یک اتاق سنگی بود که یک سقف و یک در داشت و به قدری باریک بود که یک مرد کوتاه قد به سختی می توانست داخل اتاق گردد. در داخل اتاق یک تابوت طلایی وجود داشت که پیکر کوروش را در داخل آن قرار داده بودند.

باغ دنیا نما

باغ دنیا نما که در زمان آل مظفر ساخته شده، در شمال شهر شیراز واقع شده است و به عنوان کهن ترین باغ این شهر محسوب می گردد. کریمخان زند در سال 1185 هجری قمری این باغ را حصارکشی کرد و در میان آن عمارت کوشک را بنا کرد. باغ دنیا نما در سال 1383 توسط شهرداری شیراز و اداره میراث فرهنگی این شهر احیا شد و مورد بهره برداری نهاده شد.

باغ ارم

باغ ارم باغی ایرانی و تاریخی در شهر شیراز است که شامل چند بنای تاریخی می گردد. گفته می گردد این باغ در زمان سلجوقیان ساخته شده است. کریمخان زند در بهسازی این باغ کوشش فراوان کرد. ساخت عمارتی در این باغ در زمان قاجاریه و همزمان با سکونت سران ایل قشقایی در این باغ انجام شد. این عمارت که به عنوان هسته مرکزی باغ محسوب می گردد با تقلید از سبک معماری زندیه ساخته شده و به عنوان یکی از شاهکارهای معماری زمان قاجار شناخته می گردد. طبقه بالایی عمارت شامل ستون هایی است که با الهام از تخت جمشید ساخته شده اند.

باغ تاریخی عفیف آباد

باغ تاریخی عفیف آباد که باغ گلشن نیز نامیده میگردد مربوط به دوره صفویه در غرب شیراز، انتهای خیابان عفیف آباد نهاده شده است. این باغ با مساحت 127000 مترمربع و زیر بنا 17000 مترمربع در منطقه عیان نشین شیراز توسط میرزا محمد خان قوام الملک دوم بنا و به نام خواهرزاده وی عفیفه خانم شهرت یافته است. باغ عفیف آباد اکنون در اختیار ارتش و به عنوان بزرگترین موزه اسلحه شناسی خاورمیانه و نمونه کامل هنر گلکاری ایرانی مورد بازدید عموم قرار میگیرد. باغ تاریخی در سال 1351 به ثبت آثار تاریخی ملی رسیده است.

باغ نارنجستان قوام

در سال 1352 هجری قمری و با انتصاب قوام السلطنه به حکومت فارس، مجموعه ای در محل سکونت وی و به دستور خود او ساخته شد. این مجموعه که در بین مردم به باغ قوام معروف است، در انتهای خیابان لطفعلی خان زند واقع شده و به واسطه نام بنای بیرونی خود، امروزه به نام نارنجستان قوام شناخته می گردد. این مجموعه از عناصر متعددی تشکیل شده که مهم ترین آن ها عبارتند از : حمام گچینه، حسینیه قوام، مکتب خانه قوام، اندرونی قوام (خانه زینت الملک)، دیوان خانه قوام (نارنجستان) و حمام اختصاصی قوام.

مسجد نصیر الملک

مسجد نصیر الملک یکی از زیباترین مساجد ایران است که در جنوب خیابان لطفعلی خان زند واقع شده است. بنای این مسجد در سال 1305 هجری قمری توسط میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک که از اعیان و اشراف شهر بود، ساخته شد. مسجد نصیرالملک از دیدگاه کاشی کاری در زمره ارزنده ترین مساجد ایران واقع شده است. در ساخت این مسجد از شیشه های رنگی استفاده شده و به همین دلیل به آن لقب مسجد صورتی داده اند. این مسجد دارای دو شبستان، غربی و شرقی می باشد.

مسجد جامع عتیق شیراز

مسجد عتیق که به آن مسجد آدینه نیز گفته می گردد، قدیمی ترین مسجد شیراز است و در شرق حرم شاه چراغ واقع شده است به نحوی که یکی از ورودی های آن از داخل حیاط حرم شاه چراغ است. کاوش های باستان شناسی نشان می دهد این مسجد را روی بقایای عبادتگاهی قدیمی (احتمالا آتشکده) بنا نموده اند و حتی نقشه بنای قبلی در طراحی مسجد نیز تاثیرگذار بوده است. این عبادتگاه قدیمی مربوط به دوره پیش از اسلام است، ولی به علت محدودیت در کاوش ها تعیین نیست متعلق به کدام یک از دوره های تاریخی است. ساخت بنای این مسجد متعلق به دوران حکومت عمرولیث صفاری، دومین فرمانروای سلسله صفاریان یعنی بین سال های 265 هجری قمری تا 287 هجری قمری است. بنای این مسجد در طول حیات خود بارها مرمت شده است که بسیاری از این مرمت ها قدمت قابل توجهی دارند.

شاهچراغ

شاهچراغ آرامگاه میر سید احمد پسر امام موسی کاظم، امام هفتم شیعیان، یکی از جاذبه های مذهبی شیراز است. این بنا در دوره اتابکان و در سده ششم هجری قمری ساخته شده است و در بین مردم شیراز بسیار محترم و مقدس است. ریشه نام شاهچراغ داستانی شنیدنی دارد. در گذشته محل دفن حضرت احمد ابن موسی (ع) تعیین نبود تا اینکه در دوره امیر عضدالدوله دیلمی پیرزنی نزد شاه رفت و از چراغی گفت که هر آدینه شب بالای تل گِلی تا صبح روشن است. او گفت شاید آنجا مقبره یکی از امامزادگان باشد. شاه داستان را باور نکرد و راهی خانه او شد. نیمه شب تابش شدیدِ نور از محلی که پیرزن گفته بود آغاز شد و در آن لحظه پیرزن از شدت خوشحالی سه بار فریاد زد: شاه! چراغ. به همین دلیل نام این محل را شاهچراغ گذاشتند.

مدرسه خان

مدرسه خان توسط الله وردی خان گرجی و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی در شهر شیراز ساخته شد. مدرسه خان در آن دوران به معنای واقعی مانند یک دانشگاه بود که حکمت، فقه، ادب، حساب، زمین شناسی، گیاه شناسی، نجوم،… در آن تدریس می شد. در زمان آبادانی اش این مدرسه دارای صد حجره برای اقامت 100 طلبه و چهار باغ در چهار طرف آن بود.

عمارت کلاه فرنگی

عمارت کلاه فرنگی با نام های باغ نظر، باغ موزه، باغ شاهزاده، عمارت چهار فصل و باغ حکومتی نیز شناخته می گردد، بنایی تاریخی متعلق به دوران زندیه است که در خیابان زند بین بازار وکیل و ارگ کریمخان واقع شده است. نمای بیرونی عمارت، یک هشت ضلعی با کاشی نگاره های گل و مرغ است. در چهار طرف ساختمان، چهار آب نما وجود دارد که یکی از آن ها تقریباً تخریب شده است. گفتنی است پس از مرگ کریمخان او را در این مکان به خاک سپردند.

خانه شاپوری

این بنا که متعلق به یکی از تاجران به نام شیراز عبدالصاحب شاپوری بوده است، اکنون مکانی برای پذیرایی از میهمانان و مسافران شیرازی در قالب رستوران و کافی شاپ است. خانه شاپوری عمارتی دو طبقه در باغی به وسعت 4635 متر است که ساخت آن 5 سال از سال 1310 تا 15 به طول انجامیده است. وجود 14 ستون به قرینه در کنار یکدیگر با تزئیناتی منحصر به فرد در یک بالکن بزرگ سرتاسری از شاخصه هایی است که این خانه را از نمونه هایش در شیراز متفاوت ساخته است. در حال حاضر در گوشه و کنار این باغ زیبا خدمات متعددی ارائه می گردد که از میان آن ها می توان سفر به دوران قاجار و عکاسی در باغ و عمارتی باشکوه را تجربه نمود.

بازار وکیل

در میان بازارهای شیراز، بازار وکیل که در مجموعه وکیل واقع شده است، از شهرت و محبویت خاصی برخوردار است. بازار وکیل که در میدان شهرداری نزدیک ارگ کریمخان نهاده شده در گذشته محلی برای انجام تمام مبادلات در شهر شمرده می شد. در معماری این بازار از بازار قیصریه لار و بازار اصفهان الهام گرفته شده است. بازار وکیل دارای سه فضای مجزاست: گذرگاه، حریم مغازه و فضای مغازه.

دریاچه مهارلو

در شهرستان سروستان، 57 کیلومتری شیراز یکی از جاذبه های طبیعی و دریاچه های استان فارس به نام دریاچه مهارلو یا دریاچه نمک نهاده شده است. این دریاچه که به دلیل عمق کم تالاب نیز نامیده میگردد، در 23 کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز با وسعت 25000 هکتار و ارتفاع 1460 متر از سطح دریا واقع شده و دارای آب بسیار شور می باشد به طوری که در فصل خشکی یکی از کویر های بزرگ نمک ایران محسوب میگردد. دریاچه مهارلو به دلیل نمک فراوان یکی از منابع مهم تهیه نمک استان است.