خواص شگفت انگیز دم اسب؛ یک گیاه جالب! - مجله نازلارا

دم اسب گیاهی از تیره دم اسبیان (Equisetaceae) است که از زمان امپراتوری یونان و روم باستان به عنوان یک داروی گیاهی فوق العاده کاربرد های بسیار داشته است.

اعتقاد بر این است که این گیاه با خواص دارویی متعدد خود به صورت سنتی برای درمان انواع زخم ها، تقویت سلامت پوست، مو و استخوان و بسکمک دیگر از مسائل سلامتی فواید اثبات شده دارد.

دم اسب چیست؟

دم اسب صحرایی یا معمولی (Equisetum arvense) گیاهی چند ساله است که به طور وحشی در شمال اروپا، آمریکای شمالی و مرکزی و بعلاوه سایر نقاط مرطوب با آب و هوای معتدل رشد می نماید. این گیاه دارای ساقه بلند، سبز، منشعب و متراکم است که از بهار تا پاییز به رشد خود ادامه می دهد.

گیاه نام برده حاوی ترکیبات مفید متعددی است که اثرات مختلفی را در راستای بهبود سلامتی به آن نسبت می دهند. در این میان، آنتی اکسیدان ها و سیلیس عناصر قابل توجه هستند. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی به شمار می روند که از بدن در برابر اثرات مخرب رادیکال های آزاد محافظت می نمایند. سیلیس ترکیبی است که از سیلیکون و اکسیژن تشکیل شده و دانشمندان معتقد هستند که مسئول مزایای اصلی دم اسب برای تقویت پوست، ناخن، مو و استخوان است.

ویژگی هایی که در ادامه برای این گیاه برشمرده می شوند، با استناد به مطالعات منتشر شده به وسیله مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی هستند.

دم اسب بیشتر به صورت چای مصرف می گردد که از خیساندن گیاه خشک شده در آب داغ تهیه می گردد و امکان خریداری آن از عطاری های سراسر کشور وجود دارد. این گیاه در ترکیب یک سری از مکمل های دارویی به شکل قرص و کپسول نیز دیده می گردد. پیش از مصرف هر گونه محصول گیاهی یا داروی شیمیایی با پزشک و داروساز مشورت کنید.

- از سلامت استخوان ها حمایت می نماید

تحقیقات نشان می دهند که دم اسب ممکن است به بهبود سلامت استخوان کمک کند. به وسیله فرآیند متابولیسم استخوان، سلول هایی به نام استئوکلاست ها و استئوبلاست ها به طور مداوم استخوان های ما را بازسازی می نمایند تا از عدم تعادلی که می تواند باعث شنمایندگی استخوان ها گردد، جلوگیری نمایند. استئوبلاست ها سنتز استخوان را تحت کنترل دارند، در حالی که استئوکلاست ها آن را تجزیه می نمایند.

مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهند که دم اسب ممکن است استئوکلاست ها را مهار و استئوبلاست ها را تحریک کند. در نتیجه برای بیماری های استخوانی مانند پوکی استخوان که با فعالیت بیش از حد استئوکلاست ها تعیین می گردد، مفید است. پژوهشی دیگر روی موش ها حاکی از آن است که مصرف دوز روزانه 55 میلی گرم عصاره دم اسب به ازای هر پوند (120 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) از وزن بدن، به طور قابل توجهی تراکم استخوان را در مقایسه با گروه کنترل بهبود می بخشد.

- به عنوان یک ادرار آور طبیعی عمل می نماید

دیورتیک ها موادی هستند که دفع ادرار از بدن را افزایش می دهند. اثر ادرار آوری دم اسب یکی از مهمترین خواص این گیاه در طب عامیانه است. یک مطالعه کوچک روی 36 مرد سالم تعیین کرد که دوز روزانه 900 میلی گرمی عصاره خشک دم اسب به شکل کپسول دارای اثر ادرارآور قوی تری نسبت به یک داروی مدر کلاسیک است. این عملکرد به غلظت بالای آنتی اکسیدان های گیاه مربوط می گردد.

دم اسب بعلاوه پتانسیل درمانی بی نظیری را برای کمک به بی اختکمک ادرار و شب ادراری از خود نشان داده است. از طرفی دیگر بر اساس یک آنالیز در سال 2021، دم اسب ممکن است بر بیماری های کلیوی از جمله اورتریت و سنگ کلیه هم اثرگذار باشد.

- باعث بهبود زخم و سلامت ناخن می گردد

به نظر می رسد که استفاده موضعی از پماد دم اسب باعث بهبود زخم می گردد. یک مطالعه 10 روزه روی 108 زن که تحت برش جراحی برای تسهیل زایمان قرار گرفته بودند، نتایج جالبی را نشان داد. بر این اساس استفاده از پماد حاوی 3 ٪ عصاره دم اسب سبب بهبود زخم شد و به تسکین درد کمک فراوانی کرد.

این مطالعه بعلاوه نشان داد که قرمزی زخم، تورم و ترشح در مقایسه با گروه کنترل به طور قابل توجهی بهبود یافته است. دانشمندان این اثرات مثبت را به محتوای سیلیس گیاه نسبت دادند. در مطالعات قدیمی تر روی موش ها، آن هایی که تحت درمان با پماد های حاوی 5% و 10% عصاره دم اسب قرار گرفته بودند، نسبت بسته شدن زخم 95-99% و بعلاوه بازسازی پوست بیشتر را در مقایسه با گروه های کنترل نشان دادند.

- به رشد مو کمک می رساند

تحقیقات نشان می دهند که عصاره دم اسب به علت محتوای سیلیکونی و آنتی اکسیدانی خود برای کمک به رشد مو مفید است. نخست، آنتی اکسیدان ها به کاهش التهاب و پیری الیاف مو ناشی از رادیکال های آزاد کمک می نمایند. دوم، محتوای سیلیکون بالاتر در الیاف مو باعث کاهش مقدار ریزش و بعلاوه افزایش درخشندگی مو می گردد.

به عنوان مثال در یک مطالعه 3 ماهه روی زنانی که نازک شدن مو های خود را گزارش نموده بودند، آن هایی که روزانه دو کپسول حاوی عصاره دم اسب مصرف می کردند رشد مو و استحکام بیشتری را در مقایسه با گروه کنترل نشان دادند.

از جمله دیگر مزایای سلامتی این گیاه شگفت انگیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- فعالیت ضد التهابی: عصاره دم اسب ممکن است لنفوسیت ها، نوع اصلی سلول های دفاعی درگیر در بیماری های التهابی ایمنی را مهار کند.

- فعالیت ضد میکروبی: به نظر می رسد که عصاره دم اسب دارای پتانسیل قوی برای مبارزه علیه باکتری ها و قارچ ها از جمله استافیلوکوکوس اورئوس است.

- فعالیت ضد دیابتی: مطالعات حیوانی و لوله آزمایش نشان می دهند که عصاره دم اسب ممکن است به کاهش سطح قند خون و بازسازی بافت آسیب دیده پانکراس کمک کند.