نگهداری از گیاه گندمی در آپارتمان - مجله نازلارا

آشنایی با گل گندمی و انواع آن

اگر اهل خرید گیاه باشید، حتما نام گندمی به گوشتان خورده است. این گیاه که با نام علمی Chlorophytum comosum شناخته می گردد، بومی منطقه ها گرم و ساحلی آفریقای جنوبی است و سال هاست که به خانه های ما راه پیدا نموده. گندمی را گاهی گیاه عنکبوتی می نامند؛ لقبی که از ساقه های بلند و آویزانش می آید که گیاهچه های کوچکش مثل عنکبوت هایی روی تار آویزان شده اند.

تنوع رنگ این برگ ها هم از جذابیت هایش است؛ از سبز یکدست و تیره گرفته تا مدل هایی با خطوط سفید یا زرد که به آن جلوه ای رنگارنگ می دهند.

انواع گندمی زیاد نیستند، اما همین چند مدلش کافی است تا هر سلیقه ای را راضی کند. معروف ترین نوع آن، گندمی ابلق (Variegatum) است که برگ هایش ترکیبی از سبز و سفید دارند و به خاطر کنتراست زیبایش در خانه ها پرطرفدار است. نوع دیگر، گندمی سبز (Vittatum) است که با برگ های یکدست سبزش، سادگی و آرامش را به فضا هدیه می دهد. هر کدام از این انواع، ویژگی های خاص خودشان را دارند، اما همه شان در یک چیز مشترکند: مقاومت و سازگاری بالا. این گیاه آن قدر انعطاف پذیر است که حتی اگر تازه کار باشید و تجربه زیادی در نگهداری گیاهان نداشته باشید، باز هم می توانید آن را سرحال نگه دارید. ریشه های گوشتی و ضخیمش هم راز ماندگاری اش هستند؛ این ریشه ها مثل مخزن های کوچک آب عمل می نمایند و گندمی را در برابر بی توجهی های گاه به گاه مقاوم می نمایند.

خواندنی ها

برترین لامپ رشد گیاه در بازار چیست؟

خواندنی ها

گیاهان بی خطر برای حیوانات خانگی

میزان احتیاج به نور در نگهداری از گندمی

نور، مثل نفس برای گیاهان است و گندمی هم از این قاعده مستثنی نیست. اما چیزی که این گیاه را خاص می نماید، توانایی اش در سازگاری با شرایط نوری مختلف است. گندمی عاشق نور روشن و غیرمستقیم است؛ جایی که بتواند برگ هایش را به سمت روشنایی بکشد و رنگ و رویش را به رخ بکشد. اگر پنجره ای رو به شرق یا غرب دارید، آن جا برترین جا برایش خواهد بود؛ نوری ملایم که صبح یا عصر به برگ هایش می رسد و حالش را خوب می نماید. اما این به این معنا نیست که گندمی در گوشه های کم نور خانه دوام نمی آورد. این گیاه آن قدر مهربان است که حتی در سایه نسبی هم رشد می نماید، هرچند شاید کمی آهسته تر و با برگ هایی کم رنگ تر.

اما یک هشدار مهم: گندمی با نور مستقیم خورشید میانه خوبی ندارد. اگر آن را زیر آفتاب تند ظهر بگذارید، برگ هایش انگار که غمگین شده باشند، زرد می شوند و نوکشان قهوه ای و خشک. این اتفاق مثل یک سیگنال است که می گوید: من را از این نور شدید نجات بده! برای همین، اگر بالکن دارید و دلتان می خواهد گندمی تان کمی هوای تازه بخورد، بهتر است آن را در سایه بگذارید یا از پرده ای نازک برای فیلتر کردن نور یاری بگیرید. نکته جالب اینجاست که مدل های ابلق گندمی به نور بیشتری احتیاج دارند تا خطوط سفید یا زردشان پررنگ بماند؛ اگر نور کم باشد، این خطوط کم کم محو می شوند و گیاه یکدست سبز می گردد. پس بسته به نوع گندمی تان، باید کمی بازی با نور را امتحان کنید تا ببینید کجای خانه برایش مثل بهشت است.

میزان احتیاج به آب در نگهداری از گندمی

وقتی نوبت به آبیاری گندمی می رسد، اولین چیزی که باید یادتان بماند این است که این گیاه اصلاً اهل آب زیاد نیست. گندمی با ریشه های گوشتی اش، مثل یک شتر کوچک آب را ذخیره و در روزهای خشک از آن استفاده می نماید. برای همین، اگر گاهی یادتان برود به آن آب بدهید، با شما قهر نمی نماید. معمولاً هفته ای یک بار آبیاری برایش کافی است، اما این قانون ثابتی نیست. همه چیز بستگی به فصل، دمای خانه و حتی نوع خاکش دارد. بهار و تابستان که هوا گرم تر است و گندمی تشنه تر می گردد، می توانید کمی بیشتر به آن آب بدهید؛ مثلاً هر 5 تا 7 روز یک بار. اما پاییز و زمستان که رشدش کند می گردد، بهتر است فاصله آبیاری را بیشتر کنید، شاید هر 10 روز یا حتی دو هفته یک بار.

یک ترفند ساده برای اینکه بفهمید گندمی تان تشنه است یا نه، این است که انگشتتان را تا بند دوم توی خاک فرو کنید. اگر خاک خشک بود و چیزی به انگشتتان نچسبید، وقت آب دادن است. اما اگر هنوز کمی رطوبت حس کردید، دست نگه دارید. من خودم گاهی با این روش چک می کنم و همواره جواب می دهد. فقط یادتان باشد که گندمی از غرق شدن متنفر است. اگر آب زیاد توی گلدان بماند و خاکش خیس و لجن مانند گردد، ریشه هایش نفس نمی کشند و کم کم زرد می شوند یا می پوسند. برای همین، زهکشی خوب گلدان برایش حیاتی است. نکته دیگر اینکه گندمی با آب بدون کلر یا آب باران بیشتر حال می نماید؛ کلر و فلوراید توی آب شهری گاهی نوک برگ هایش را قهوه ای می نماید. پس اگر می خواهید گندمی تان همواره سرزنده باشد، آبیاری را با دقت و محبت انجام دهید، نه با عجله و افراط.

شرایط کوددهی در نگهداری از گندمی

گندمی گیاهی نیست که برای رشدش مدام به کود احتیاج داشته باشد، اما اگر دلتان می خواهد برگ هایش پرپشت تر و رنگش زنده تر گردد، کمی تغذیه اضافی ضرر ندارد. این گیاه به طور طبیعی مقاوم است و حتی بدون کود هم سال ها دوام می آورد، ولی در فصل های رشد، یعنی بهار و تابستان، یک کود ملایم می تواند مثل یک ویتامین تقویتی عمل کند. برترین انتخاب برای گندمی، کودهای مایع متعادل هستند؛ مثلاً کودی با نسبت NPK 10-10-10 که مواد مغذی اصلی را به میزان به آن برساند. اما یک نکته مهم: زیاده روی در کود دادن مثل دادن غذای زیاد به یک بچه است؛ نه تنها فایده ندارد، بلکه ممکن است ضرر هم بزند.

یک گزینه طبیعی و عالی هم کودهای ارگانیک مثل neem cake است که هم مواد مغذی دارد و هم به عنوان حشره کش طبیعی عمل می نماید. این کود آهسته موادش را آزاد می نماید و برای گندمی که عجله ای برای بزرگ شدن ندارد، خیلی مناسب است. در پاییز و زمستان هم بهتر است کود دادن را تعطیل کنید؛ گندمی در این فصل ها استراحت می نماید و احتیاجی به انرژی اضافی ندارد.

دمای مناسب برای نگهداری از گندمی

گندمی گیاهی است که انگار با هر آب وهوایی کنار می آید، اما این به این معنا نیست که می توانید آن را توی سرما یا گرمای شدید رها کنید. این گیاه بومی منطقه ها گرمسیری است و برای همین، دمای معتدل را بیشتر دوست دارد. برترین بازه دمایی برایش بین 18 تا 27 درجه سانتی گراد است؛ چیزی شبیه به دمایی که ما آدم ها هم در آن احساس راحتی می کنیم. اگر خانه تان معمولاً توی این محدوده است، گندمی تان احتمالاً همواره خرسند خواهد بود. اما اگر دما از این محدوده خارج گردد چه؟ گندمی تا حدی تحملش را دارد؛ مثلاً می تواند دمای 10 درجه را هم تاب بیاورد، ولی رشدش کند می گردد و برگ ها انگار کمی بی حال می شوند. از آن طرف، گرمای بالای 35 درجه هم برایش سخت است؛ برگ ها خشک می شوند و نوکشان قهوه ای می گردد. نکته مهم دیگر این است که گندمی از تغییرات ناگهانی دما خوشش نمی آید. اگر یک روز توی اتاق گرم باشد و روز بعد توی بالکن سرد، ممکن است شوکه گردد و برگ هایش بریزند. پس سعی کنید جای ثابتی برایش پیدا کنید که دمایش خیلی بالا و پایین نرود. در کل، گندمی با دمای معمولی خانه های ما سازگار است و تا وقتی یخ نزند یا نسوزد، با شما همراهی می نماید.

رطوبت مورد احتیاج برای نگهداری از گندمی

رطوبت برای گندمی مثل یک چاشنی خوشمزه است؛ لازم نیست خیلی زیاد باشد، اما اگر باشد، حالش را بهتر می نماید. این گیاه به خاطر ریشه های گوشتی اش می تواند در محیط های خشک هم دوام بیاورد، ولی رطوبت میانه، چیزی بین 40 تا 60 درصد، برایش ایده آل است. در خانه های معمولی که بخاری یا کولر هوا را خشک می نماید، گندمی باز هم مقاومت می نماید، ولی اگر نوک برگ هایش قهوه ای شد، یعنی دارد به شما می گوید که کمی هوای مرطوب تر می خواهد. من خودم وقتی که می بینم هواش خشک شده، یک سینی آب کنار گلدان می گذارم یا چند بار در هفته با اسپری آب برگ هایش را خیس می کنم. این کار نه تنها رطوبت را بیشتر می نماید، بلکه گردوغبار را هم از روی برگ ها پاک می نماید و انگار به گیاه جان تازه ای می دهد.

اما اگر در منطقه ای مرطوب زندگی می کنید، مثل شمال ایران، گندمی تان احتمالاً بدون هیچ تلاشی سرحال می ماند. فقط حواستان باشد که رطوبت بیش از حد، مثلاً بالای 80 درصد، با خاک خیس ترکیب نگردد؛ وگرنه ریشه ها می پوسند و گیاه بی حال می گردد.

خاک و گلدان مناسب برای نگهداری از گندمی

خاک برای گندمی مثل خانه اش است؛ باید راحت باشد و نفس بکشد. این گیاه خاک لومی و سبک را دوست دارد؛ خاکی که ترکیبی از شن، ماسه و کمی خاک رس باشد و آب را به خوبی زهکشی کند. pH خاک هم بهتر است بین 6 تا 7 باشد، یعنی نه خیلی اسیدی و نه خیلی قلیایی. برای همین، موقع انتخاب خاک، چیزی را انتخاب کنید که هم رطوبت را نگه دارد و هم سریع خشک گردد.

گلدان هم نقش مهمی دارد. گندمی گلدانی می خواهد که چند سوراخ تهش داشته باشد تا آب اضافی فرار کند. میزان گلدان هم باید با ریشه ها متناسب باشد؛ نه خیلی بزرگ که خاکش همواره خیس بماند و نه خیلی کوچک که ریشه ها تنگشان گردد. معمولاً گلدانی که 2-3 سانت از قطر ریشه ها بزرگ تر باشد، برایش کافی است. جنس گلدان زیاد مهم نیست؛ پلاستیکی، سفالی، فلزی یا حتی پارچه ای، هر کدام را که دوست دارید انتخاب کنید. فقط یادتان باشد هر 1-2 سال یک بار، اگر ریشه ها گلدان را پر کردند، آن را به گلدان بزرگ تری منتقل کنید.

شیوه هرس کردن و تکثیر گیاه گندمی

گندمی گیاهی است که با هرس و تکثیر، انگار دوباره متولد می گردد. هرس کردنش کار سختی نیست و بیشتر برای مرتب نگه داشتنش یا جدا کردن برگ های خراب انجام می گردد. برترین وقت برای این کار، بهار و تابستان است که گیاه توی فاز رشدش است. با یک قیچی تیز و تمیز، برگ های قهوه ای یا زرد را از پایین ترین نقطه بچینید. اگر گیاهچه های زیادی روی ساقه ها آویزان شده و گلدان شلوغ شده، می توانید آن ها را هم جدا کنید.

تکثیر گندمی هم یکی از لذت بخش ترین کارهای دنیاست، چون خیلی راحت است. این گیاه خودش با گیاهچه های کوچکش به شما می گوید که آماده تکثیر است. دو راه دارید: یا گیاهچه را با ساقه به مادر وصل نگه دارید و توی گلدان کنارش بکارید، یا جدا کنید و مستقل پرورش دهید.