چه زنانی کیست تخمدان می گیرند - مجله نازلارا

چه زنانی کیست تخمدان می گیرند

بسیاری از خانم ها دچار کیست تخمدان هستند بدون اینکه اطلاعی در این باره داشته باشند. شاید شما هم با خانمهای متعددی رو به رو شده باشید که از اختلالات دوره ماهانه شکایت دارند و نمی دانند چه کاری انجام دهند و البته در این میان حتی برخی از دختران به دلیل بی اطلاعی از اهمیت موضوع آن را با مادرشان هم در میان نمی گذارند تا چه برسد به مراجعه به پزشک متخصص.

برخی دیگر از خانمها هم از وجود موهای زائد صورت ناراحتند و نمی دانند برای برطرف این مشکل چه باید بنمایند؟برخی به پزشک مراجعه می نمایند و برایشان تشخیص کیست تخمدان داده می گردد که آنها پیش از دیگران نگرانند ولی باز هم درباره مشکلشان حرفی نمی زنند و چیزی نمی پرسند و...

با توجه به اهمیت این موضوع و ارتباط سلامت تخمدانها با سلامت زن ما این مقوله را با دکتر مریم دنیا افروز برهانی،جراح و متخصص بیماریهای زنان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی در میان گذاشتیم.

با توجه به آمار قابل توجهی که کیست های تخمدان بویژه در دخترخانمها پیدا نموده،لطفاً توضیح دهید کیست تخمدان چیست و آیا خطرناک است؟

کیست تخمدان عبارت است از توده های تخمدانی معمولاً خوش خیم که اغلب از نسج تخمدان فراوری می گردد و در بسیاری از موارد از فولیکول های سطح تخمدان سرچشمه می گیرد.در واقع کیست تخمدان از توده های کیسه مانندی که دارای یک جدار است و مقداری مایع ساده داخل آن جمع شده، تشکیل شده است.

چه عواملی باعث بروز کیست تخمدان می گردد؟

علل متفاوتی می تواند باعث بروز این کیست ها گردد که بیشتراً دلیل آن عدم تخمک گذاری است،چون فولیکولی که قرار است تخمک را ایجاد کند و معمولاً در روز چهاردهم بعد از آغاز عادت ماهیانه، پارگی طبیعی پیدا نموده و تخمک را آزاد می نماید،این اتفاق در این فرد رخ نمی دهد و با تجمع آب در داخل خود،تبدیل به کیست می گردد.گاهی چند تخمک چند کیست فراوری می نمایند و این عمل تکرار شده،تعداد زیادی کیست کوچک در تخمدانها ایجاد می گردد که آنها را به نام تخمدانهای پلی کیستیک می شناسیم.

کیست تخمدان چند نوع است؟ آیا همه کیست ها خطرناکند؟

کیست ها انواع مختلف دارند ولی کیست های تخمدان شایع که بیشتر دیده می گردد،بیشتراً کیست های ساده و همان کیست هایی است که توضیح داده شد.ولی در مواردی این کیست ها می تواند بدخیم و خطرناک باشد که برای تشریح آنها به بحث های پیچیده پزشکی نیاز می باشد.گاهی هم از محل فولیکول تخمدانی در مرحله دوم سیکل ماهانه که دوره لوتیئنی نامیده می گردد کیست های لوتیئنی ساخته می گردد که آنها هم به نام کیست فونکسیونل شناخته شده و خطرناک نیستند.این کیست ها یا خود به خود و یا بوسیله درمانهای ساده برطرف می شوند.

معمولاً بیمارانی که کیست تخمدان دارند،با دارو درمان می شوند؟

همانطور که اشاره شد،کیست هایی که جدار نازک و صاف دارند،ساده هستند و در داخل آنها مایع صاف بدون هیچ گونه نسج اضافی ملاحظه می گردد اینها کیست های فونکسیونل هستند و بیشتراً خود به خود برطرف می شوند،پس به درمان خاصی نیاز ندارد.ولی گاهی همین کیست ها،کمی بزرگتر شده و می توانند علایمی مثل درد در زیردل و اختلال در دوره ماهانه بیمار فراوری نمایند.گاهی هم لکه بینی در این بیماران دیده می گردد که با استفاده از قرص های ضدبارداری به راحتی درمان می شوند و با یک سونوگرافی ساده هم تشخیص داده می شوند.

ضمناً تخمدانهای با کیست های متعدد (پلی کیستیک) نسبتاً خوش خیم هستند ولی درمان آنها در بیماران مختلف بر حسب شرایط بیمار نظیر وزن و اینکه ازدواج نموده یا نه و یا بچه می خواهد یا نمی خواهد کاملاً فرق دارد و به آنالیز ها و آزمایشهای دقیق تر و مراجعه های متعدد به پزشک نیاز دارد.

خانم دکتر چه کیست هایی به جراحی نیاز دارند؟

در بیماری که کیست تخمدان دارد،اگر علایم غیرعادی رخ دهد،ممکن است کار به جراحی بکشد،مثلاً کیست پاره گردد و یا دردهای شکمی و لگنی حاد و علایم خونریزی داخل شکمی پیدا گردد،بیشتراً کار به جراحی می کشد.

* در برخی موارد هم ممکن است کیست دچار پیچ خوردگی گردد و این پیچ خوردگی ادامه یافته منجر به تحریک پریتون و کیست دچار کم خونی گردد.در این صورت هم اگر علایم با جابجایی و استراحت تغییر نکند و درد و استفراغ ادامه پیدا کند،باید جراحی گردد.

* در حالتی که کیست خیلی بزرگ گردد و یا آنکه پس از چند دوره درمان طبی به درمان جواب ندهد (باید جراحی گردد) معمولاً تخمدانهای با کیست های متعدد به جراحی نیاز ندارند ولی بیمار باید با دقت تحت نظر باشد و ممکن است سالها به درمان طبی نیاز داشته باشد که بر حسب شرایط سنی،شرایط کیست ها و شرایط زناشویی و وزن بیمار،درمانها متفاوت خواهد بود.

کیست تخمدان معمولاً چه علایمی ایجاد می نماید؟

علایم حاد کیست تخمدان شامل:احساس درد ناگهانی شکم،تهوع و استفراغ،تغییرات نبض،احساس ضعف که ممکن است به دلیل خونریزی داخلی باشد.برخی وقتها با خونریزی مختصر پریتون علایم شدت پیدا نمی نماید و با استراحت در بیمارستان علایم بهبود پیدا نموده و نیاز به عمل ندارد.

آیا این کیست ها قابل پیشگیری هستند؟

پیشگیری بدون استفاده از دارو برای کیست تخمدان وجود ندارد فقط تجربه نشان داده که افرادی که از قرصهای ضد بارداری استفاده می نمایند،کمتر دچار کیست تخمدان می شوند و در حاملگی و شیردهی هم به دلیل مهار فعالیت تخمدان کیست های تخمدان کمتر مشاهده می گردد و اگر هم وجود داشته باشد در دوره بارداری و شیردهی خود به خود پس رفت پیدا می نماید.معمولاً خانم هایی که دیر ازدواج می نمایند و دیر حامله می شوند،بیشتر در معرض این کیست ها قرار می گیرند، ولی کاملاً نمی توانیم بگوییم که برای جلوگیری از کیست تخمدان قرص ضد بارداری بخورند چون همه خانمها کیست تخمدان پیدا نمی نمایند بنابراین توصیه می کنم با مراجعه مرتب سالانه به پزشک متخصص زنان مشاوره و معاینه شوند و هرگاه دردهای مبهم لگنی، لکه بینی و یا بی نظمی در عادت ماهانه پیدا کردند.باید با متخصص زنان مشورت نمایند و به موقع سونوگرافی انجام دهند تا در صورت کیست،نوع آن معین گردد و درمان به روش صحیح صورت گیرد.چون بیشتر این کیست ها در صورت تشخیص بموقع با درمان دارویی برطرف خواهند شد(استفاده از هورمون ها) و به ندرت کار به جراحی می کشد.

معمولاً دختر خانمهایی که کیست تخمدان دارند،از اینکه در آینده بار دار نشوند،نگران هستند، آیا کیست تخمدان مانع بارداری می گردد؟

در تخمدانهای پلی کیستیک با توجه به اینکه کاملاً وضع آندوکرینولوژی زن به هم می خورد و از تخمدانهای کیستیک و بدون تخمک گذاری هورمونهای مردانه ترشح می گردد بعلاوه پرمویی (هیرسوتیسم) و اختلالات شدید دوره ماهانه دیده می گردد (مثلاً هر شش ماه یا هر سه تا چهار ماه یکبار پریود می شوند) فرد دچار الیگومنوره شدید می گردد،در نتیجه با شرایط حاملگی سخت روبه رو است و به یاری پزشک نیاز دارند.

علاوه بر این افرادی که هنوز ازدواج نکردند،هم نباید رها شوند چون اختلالات و تغییرات هورمونی ایجاد عوارض می نماید و حتی می تواند حالتی شبیه دیابت در بیماران ایجاد کند.

در بخشی از صحبتهایتان اشاره به قرصهای ضدبارداری در پیشگیری و درمان کیست تخمدان کردید آیا دختر خانمهایی که به منظور درمان کیست تخمدان از قرصهای ضدبارداری استفاده می نمایند،برای بارداری در آینده با مسئله ای برخورد نخواهند کرد؟

اثر قرصهای ضدبارداری در عقیم کردن خانمها علمی نیست،مگر اینکه به مدت خیلی طولانی قرص بخورند،به طوری که اندومتر خیلی لاغر گردد،ولی هیچ منبعی ننوشته است که قرص ضد بارداری کسی را برای ابد عقیم می نماید.ممکن است بارداری را مدتی به تأخیر بیندازد، ولی عقیم و نابارور نمی نماید.حتی برخی خانمها که قرص مصرف می نمایند،وقتی آن را قطع می نمایند،دچار آمنوره (قطع پریود) می شوند.

توصیه می گردد کسانی که قرص مصرف می نمایند،قبل از پنج سال دوباره بازنگری نمایند و با نظر پزشک معالج قرص را ادامه دهند.

کسانی که کیست تخمدان دارند و تحت درمان هستند،چه نکاتی را باید رعایت نمایند؟

خانمهایی که کیست تخمدان دارند و دارو مصرف می نمایند،باید از حرکات ورزشی جهشی و کششی،دوومیدانی،شنا،یوگا و نظیر آن پرهیز نمایند.در واقع هر کاری که فشار به لگن بیاورد ممنوع است.پس از دوره درمان هم که پزشک معین می نماید،دوباره مراجعه نمایند تا از درمان کامل خود آگاه شوند و در صورت جواب ندادن درمان و بهبود نیافتن،آنالیز های آزمایشگاهی دقیق تر از آنها به عمل آید.

اصولاً خانمها برای اطلاع از شرایط سلامت خود هر چند وقت یکبار باید به متخصص زنان مراجعه نمایند؟

تمام خانمها باید سالی یکبار به متخصص زنان مراجعه نمایند و تحت معاینه قرار گیرند.بخصوص پس از سن 50 سالگی که مسائل خطرناک تخمدانی (سرطانها) شایعتر است و از این سن باید هر شش ماه یکبار حتماً مورد معاینه دقیق قرار گیرند.کلاً برای برطرف کیست ها ساده ترین و کم خرج ترین درمان همان قرص های ضد بارداری است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل کند،بلکه باید تحت نظر متخصص زنان باشد و فرمهای مقاوم بدرمان را جدی بگیرد.ساده اندیشی هرگز در هیچ مسأله پزشکی مجاز نیست،بخصوص در خصوص مسأله تخمدان که عضوی کلیدی است و سلامتی و شادابی و زایندگی زن مستقیماً با آن در ارتباط است.خانمها باید حساس باشند و مثل یک نگین الماس آن را گرانقیمت بدانند.مسائل تخمدانی از جنین داخل شکم مادر تا صد سالگی می تواند ظهور کند پس در هر مرحله ای از زندگی حتی در کودکی باید مواظب این عضو حساس باشیم که جانشین ندارد.

خانم دکتر برهانی در انتها تبادل نظر چنانچه نکته خاصی وجود دارد که مادران در ارتباط با دختر خانمهایشان باید به آن توجه نمایند،اشاره بفرمایید.

تمام مادران عزیز اگر دختر خانمی دارند که چاق است،اختلال عادت ماهانه دارد و بخصوص موی اضافی غیرعادی در بدن دارد (هیرسوتیسم) این سه علامت را جدی بگیرند وحتماً با پزشک متخصص زنان مشورت نمایند.نکته مهم دیگر اینکه به دختران خود تفهیم نمایند که به خاطر سلامتی ازدواج نمایند،نه به خاطر اتومبیل و آپارتمان و ویلا چون دیر ازدواج کردن باعث کیست تخمدان، فیبروم رحم، زایمانهای با سزارین، شیردهی ناموفق، آندومتریوز و... می گردد.

امروز علم می گوید:برترین تخمک مربوط به سن زیر 24 سال است یعنی بین 20 تا 24 سالگی.

منبع:www.anzalichi.com

ارسال به وسیله کاربر محترم سایت : mina-k-h

/ج