نگاهی به محور توسعه شرق کشور، تبدیل چابهار به قطب کشاورزی شبه قاره در گرو شیرین سازی آب های مکران - مجله نازلارا

به گزارش خبرنگاران از چابهار، سواحل مکران و به طور ویژه بنادر چابهار و کنارک علاوه بر موقعیت منحصر به فردی که در خارج از نقطه بحران دارند و بهتر ین و مطمئن ترین کریدور و راستا برای ترانزیت، ترانشیپ، صادرات و واردات 2 کانون جمعیتی دنیا یعنی 21 کشور حوزه اقیانوس با حدود جمعیتی 2 میلیارد نفر و کشورهای آسیای میانه تا شرق اروپا با حدود جمعیتی 800 میلیون نفر هستند، ظرفیت های منحصر به فرد دیگری نیز دارند که شاید در کمتر نقطه ای از ایران و حتی دنیا اجماع این همه ظرفیت را با هم در یک نقطه ببینیم.

سواحل مکران یکی از مستعدترین نقاط دنیا برای کشاورزی

به گواه صاحب نظران، سواحل مکران و بنادر چابهار و کنارک به سبب آب و هوای مطلوب یکی از مستعد ترین نقاط دنیا برای کشاورزی و پرورش میوه های گلخانه ای و صد البته گرراستای هستند.

به عقیده رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان، پتانسیل صنعت کشاورزی سواحل مکران کمتر از صنعت شیلاتی این سواحل نیست چرا که هم اکنون بیش از 44 هزار نفر به طور مستقیم در بخش کشاورزی سواحل مشغول به کار هستند و این در حالی است در صنعت صید و صیادی بنادر چابهار و کنارک به طور مستقیم حدود نصف این اشتغال زایی یعنی حدود 24 هزار نفر مشغول به کار هستند.

رضا نجفی در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران در تشریح این اشتغال زایی می گوید: در شهرستان چابهار 24 هزار کشاورز روی 12 هزار هکتار از اراضی مستعد کشاورزی سواحل مکران روزگار می گذارند و در شهرستان کنارک 20 هزار کشاورز بر پهنه 10 هزار و 500 هکتار از این اراضی حاصلخیز به کشت و برداشت مشغول هستند.

بی آبی سد راه توسعه ظرفیت های منحصر به فرد کشاورزی

به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان بیش از 100 هزار هکتار اراضی حاصلخیز مستعد کشاورزی در سواحل مکران و شهرستان های چابهار و کنارک وجود دارد و این در حالی است تنها 22 هزار هکتار از این اراضی زیر کشت انواع محصولات گرراستای، نیمه گرراستای، سبزی، صیفی و زراعی می رود و بقیه هر چند ارزشمند و مستعد اما به دلیل بی آبی بلااستفاده هستند.

نجفی می افزاید: تنها در بخش کشاورزی شهرستان چابهار سالیانه 80 هزار تن انواع محصولات پرارزش و متنوع باغی، 500 هزار تن محصولات زراعی، سبزی و صیفی فصلی و خارج فصل و گیاهان علوفه ای و بالغ بر 400 هزار و 936 تن انواع محصولات دامی با ارزش مالی فراوری می گردد.

به عقیده کارشناسان اگر بحران بی آبی سواحل مکران با شیرین سازی آب های بیکران عمان مرتفع گردد، با کشت 100 هزار هکتار اراضی حاصلخیز این سواحل اشتغال زایی منحصر به فردی تنها در بخش کشاورزی به وجود می آید که نظیر آن را در کمتر جایی می توان دید.

کشورهای خشک و بی آب حاشیه خلیج فارس با شیرین سازی آب های بیکران بحران بی آبی را پشت سر گذاشته و با همین آب و با آنکه زمین های مستعدی هم ندارند به کشاورزی می پردازند؛ اگر همین الگو در سواحل مکران اجرا گردد، اشتغالی که تنها کشاورزی این سواحل ایجاد می نماید می تواند محرومیت عمقی را ریشه کن کند.

احداث بزرگ ترین پروژه گلخانه ای دنیا در سواحل مکران راه حلی برای عبور از بی آبی

رئیس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه بحران بی آبی هم اکنون سد راه توسعه ظرفیت های بی بدیل کشاورزی در سواحل مکران شده، می گوید: برای عبور از این بی آبی طرح احداث بزرگ ترین گلخانه دنیا با فرآیند شیرین سازی آب دریا از مدت ها در دستور کار قرار گرفته و به زودی عملیات احداث آن شروع خواهد شد.

نجفی می گوید: با توجه به اینکه سواحل مکران یکی از آفتاب خیزترین نواحی است؛ تکنولوژی که در این گلخانه 3 هزار هکتاری استفاده می گردد شیرین سازی آب دریا با استفاده از انرژی پاک خورشیدی است و برای این مهم 300 هکتار آینه نصب خواهد شد.

به گفته وی این پروژه عظیم با همکاری علمی دانشگاه های ایران و آلمان و با سرمایه گذاری مشترک شرکت های داخلی و خارجی به میزان 10 میلیون یورو در فاز اول اجرایی خواهد شد.

رئیس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: میزان مشارکت شرکت های خارجی در این طرح 75 درصد و شرکت های ایرانی 25 درصد بوده و برآورد می گردد این گلخانه 3 هزار هکتاری در مجموع برای 30 هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کند.

چابهار به قطب کشاورزی کشورهای شبه قاره تبدیل می گردد

چابهار به دلیل دسترسی به آب های آزاد و از آنجا که نزدیکترین و مجهزترین بندر کشور در حوزه اقیانوس هند است، قابلیت صادرات محصولات کشاورزی در سریعترین زمان ممکن به کشورهای حوزه اقیانوس هند را نیز دارد و شاید به همین دلیل است که کارشناسان چابهار را قطب و مرکز فراوری محصولات کشاورزی و گلخانه ای شبه قاره هند از نپال تا پاکستان می دانند.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار با بیان اینکه چابهار توانایی تبدیل شدن به مرکز فراوری محصولات کشاورزی و گلخانه ای شبه قاره هند را دارد، می گوید: عملیات ساخت بزرگترین مجتمع گلخانه ای جنوب شرق کشور با 160 هکتار مساحت به زودی در پیکره هفتم منطقه آزاد چابهار و با مشارکت شرکت دالسم هلند شروع می گردد.

وی با اشاره به تجربه پیروز منطقه آزاد ارس در فراوری و صادرات محصولات گلخانه ای به کشورهای آسیای میانه و قفقار با ساخت بزرگترین مجتمع گلخانه ای کشور، می افزاید: با ساخت این مجتمع گلخانه ای و مجتمع 3 هزار هکتاری بندر چابهار توانایی صادرات محصولات گلخانه و گرراستای را به کشورهای حوزه اقیانوس هند پیدا می نماید.

به گفته کردی مجتمع گلخانه ای منطقه آزاد چابهار با سرمایه گذاری 25 میلیون دلاری مشترک شرکت دالسم هلند و شرکت گوهر نقش و نگار منطقه آزاد چابهار با تجهیزات و امکانات به روز در 2 فاز و با اشتغال زایی بیش از 2 هزار نفر احداث می گردد.

مدیرعامل منطقه آزاد چابهار میزان فراوری محصولات سالانه این گلخانه در هر هکتار را 600 تن گوجه فرنگی، خیار خاردار، گل رز و کدو می داند و می گوید: فاز نخست این طرح با مساحت 20 هکتار در مدت 18 ماه ساخته می گردد.

به گفته وی با توجه به افتتاح فاز اول بندر شهید بهشتی و ارتقای توان عملیاتی بندر چابهار به 8 میلیون تن در سال، بیش از 95 درصد فراوریات گلخانه ای این مجتمع به کشورهای حاشیه اقیانوس هند و حوزه خلیج فارس صادر می گردد.

به نظر می رسد اگر به فرآیند شیرین سازی آب دریا توجه ویژه ای صورت گیرد و کشاوزی سواحل مکران از بحران بی آبی خارج گردد، علاوه بر آنکه چابهار بهترین نقطه اتصال 21 کشور حوزه اقیانوس هند(آیورا) به بازارهای هدف در آسیای میانه و شرق اروپاست، می تواند به مرکز فراوری و صادرات محصولات کشاورزی و گلخانه ای این کشورها نیز تبدیل گردد.

گزارش از سیدامیرحسین عظیمی